Yazı İçeriğinde Bulunanlar
Vitruvius Adamı anlamı, sırrı, özellikleri ve altın oran kavramıyla ilişkisi nedeniyle büyük önem arz eden bir eserdir. Leonardo Da Vinci tarafından çizilmiştir.
Vitruvius Adamı Nedir?
Ünlü ressam, astronum, mimar, mucit, matematikçi, filozof, heykeltıraş, anatomist, botanist, kartograf, jeolog, yazar ve ressam Leonardo Da Vinci tarafından çizilen eskizlerden biri olan Vitruvius Adamı adlı eser günümüze kadar ulaşmıştır.
Bu eserde yer alan Vitruvius Adamı, Antik Romalı ünlü yazar ve mimar Marcus Vitruvius Pollio’nun kaleme aldığı ‘De Architectura’ adlı eserinde bulunan oranların kullanımı ile Da Vinci tarafından oluşturulmuştur.
Eserde iç içe geçen daire ve karenin ortasında bir adam resmi bulunmaktadır. Burada tasvir edilen adam çıplak bir adama aittir ve uzuvları hem kapalı hem açık olacak şekilde üst üste geçmiş olarak çizilmiştir.
Görselin yanında yer alan Leonardo Da Vinci’ye ait olan notlarda ise ‘İnsanın Oranları’ veya diğer bir deyişle ‘Oranların Kanunu’ konusundan söz edilmektedir.
Bu eser günümüzde Venedik sınırları içerisinde yer alan Gallerie dell’’Accademia’da sergiye sunulmuş vaziyettedir.
Leonardo Da Vinci’nin Vitruvius Adamı eserini 1490-1492 yılları arasında oluşturduğu bilinmektedir. Bu da Rönesans dönemi zamanlarına denk gelmektedir.
Vitruvius Adamı’nın Anlamı
Unvanlarından biri de filozof olan ünlü düşünür Leonardo Da Vinci insanın ve doğanın birbirleri ile bütünleşmesi çabası içerisindedir.
Britannica Ansiklopedisi’nde yer alan bilgiye göre Da Vinci ‘İnsan vücudunun evrenin işleyişinin bir anolojisi’ olduğunu savunmaktadır.
Buradan yola çıkan bilim insanları Vitruvius Adamı eserinde bulunan dairenin ruhu; karenin ise maddeyi temsil ettiği ve bu nedenle eserdeki adamın her iki yönünün de ele alınarak çizildiğini düşünmektedir.
Altın Oran Nedir?
Vitruvius Adamı eserinde kullanılan insanı ‘İnsanın Oranları’ veya ‘Oranların Kanunu’ bugün altın oran olarak bildiğimiz ve tıpkı Da Vinci’nin görüşünde olduğu gibi doğa ve insan yaşamının benzerliklerinden biridir.
Matematikte altın oran olarak adlandırılan kavram iki miktardan büyük ile küçüğün oranının tüm miktarların toplamına olan oranının aynı olması durumuna verilen addır.
Bu oran geçmişten günümüze sanatta ve mimaride sıklıkla en iyi uyumu yakalamak ve düzen kurmak adına kullanılmıştır.
Fi sayısı olarak temsil edilen ve adını Leonardo Fibonacci’nin soyadından alan altın oranın ilk olarak kimin tarafından keşfedildiği ya da kullanıldığı bilinmemektedir.
Bir matematikçi olarak Leonardo Da Vinci’nin Fi sayısı (altın oran) üzerine çalışmaları olduğu bilinmektedir ve bununla ilgili en ünlü eserlerinden biri de Vitruvius Adamı çalışmasıdır.
Vitruvius Adamı Eserinin Özellikleri
Vitruvius Adamı eserinin özellikleri incelendiğinde çiziminin altın orana göre yapıldığı görülmektedir.
Buna göre adamın ayak tabanlarından göbeğine kadar olan mesafe oranlandığında ve göbek deliğinden kafasının tepe noktasına kadar olan mesafe oranlandığında altın oran elde edilmektedir.
Eserde elde edilen sonuç yaklaşık olarak 0,656 sayısına denk gelmektedir ve bu altın orana oldukça yakındır. Altın oran 0,618… şeklinde başlamaktadır.
Leonardo Da Vinci, matematiği dönemin ünlü ve saygı duyulan matematikçilerinden biri olan Luca Pacioli’den almıştır.
Bu sayede doğru çizimini yapabilmek için sadece çemberin ve karenin merkez noktalarının birbirinden farklı olması ile mümkün olacağını keşfetmiştir. Çünkü her iki şeklin merkezi aynı noktada olduğunda çözüm imkânsız hale geliyordu.
Leonardo Da Vinci bu eserini sadece bir sanat eseri olarak değil aynı zamanda bilimsel bir çalışma niteliğinde ortaya koymuştur. Eserini büyük bir titizlilik ile meydana getirmiştir.
Aynı titizlik Son Akşam Yemeği ve Mona Lisa adlı eserlerinde de görülmektedir. Ünlü ressam bu eserlerinde de Vitruvius Adam eserinde olduğu gibi altın oranı kullanarak çizim yapmıştır. Çünkü kendisi altın orandan oldukça etkilenmektedir.
Diğer Özellikler
Vitruvius Adamı eserinde yer alan bir başka özellik de Leonardo Da Vinci’nin insan vücudu ile ilgili elde ettiği bazı gözlemlerin yansımasına rastlanılmasıdır.
İnsan vücudunun merkez noktası esere göre göbek bölgesidir. Adamın boyu ile kol açıklığının birbirine çok yakın uzunlukta olduğu da görülmektedir.
Pek çok sanatçı bu eseri baz alarak insan figürleri çizmek için çabalamıştır. Ancak hiçbiri Leonardo Da Vinci’nin yakaladığı oranlara yaklaşamamıştır ve uzuvlarda sürekli olarak biçimsizlikler ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle Leonardo Da Vinci’nin bu eserini hangi teknikleri kullanarak meydana getirdiği ve hesaplamalarını nasıl kurduğu tamamen bir sırdır.
Marcus Vitruvius Pollio (MÖ.80-15)
Vitruvius Adam’ın ardında saklı olan matematik, modern mimarinin ölçüleri hakkında eseri bulunan Marcus Vitruvius Pollio’ya aittir.
De Architectura (Mimarlık Üzerine) adlı eser 1. Yüzyılda kaleme alınmıştır. Kitapta Utilitas, Firmitas, Venustas kavramları üzerinde durulmuştur. Bunlar sırası ile Latincede kullanışlılık, sağlamlık, güzellik anlamlarına gelmektedir.
Buna benzer bir anlayışa Rönesans döneminde rastlanmaktadır. Bu anlayış “Comodita, perpetuita, bellezza” şeklinde benimsenmiştir ve sırası ile bu kelimeler ‘kullanışlılık, süreklilik- kalıcılık, güzellik’ anlamlarına gelmektedir.
Eser 1520 yılında Leonardo Da Vinci’nin ana dili olan İtalyancaya Cesare Cesariano tarafından çevrilmiştir ve Da Vinci’yi gerçekten etkilemiştir.
Dünya üzerinde bu esere dayalı olarak inşası yapılan pek çok mimari eser de bulunmaktadır. Eser tapınakların tasarımı ve inşaatı ile ilgili tartışma yaratan oranlar ve simetriler hakkında pek çok bilgi içermektedir.