Yazı İçeriğinde Bulunanlar
UV indeksi hava durumu raporlarında görebileceğiniz ibarelerdendir. UV, ultraviyolenin kısaltmasıdır. Ultraviyole ışınların doğaya ve insan vücuduna zararlı olduğu tespit edilmiştir. Fakat güneş ışınlarının hepsi sağlığa zararlı değildir. Zarar verme potansiyeli yüksek olan ışınların ayırt edilebilmesi için UV indeksi denen bir ölçüm birimi tasarlanmıştır.
Doksanlı yılların başında Kanadalı bilim insanlarının geliştirdiği indeks, aynı dönemin ortalarına gelindiğinde World Metheorology Organisation (Dünya Meteoroloji Örgütü) ve World Health Organisation (Dünya Sağlık Örgütü) tarafından yaygınlaştırılmıştır.
Günümüzde her ülkede geçerli olan indeks, belli bir zaman ve mekandaki ultraviyole ışın yoğunluğunu gösterir. Öğleden sonra saat 13:00’da ultraviyole indeksine bakan biri, o saatte vücuda etki edebilecek UV ışınlarının miktarını öğrenebilir. UV ölçümlerinin mahalleden mahalleye değişebileceği unutulmamalıdır.
UV İndeksi Nasıl Öğrenilir?
Bulunduğunuz yere ulaşabilen UV ışınlarını nicelik bakımından ölçmek isterseniz, matematiksel bir hesaplamalara veya çeşitli cihazlara gerek yoktur. Ultraviyole ışın yoğunluğu ölçebilecek donanıma sahip bir saatinizin olması yeterlidir. Klasik saatlerde bu özellik bulunmasa da, modern saatlerin UV indeksi ölçme özelliği vardır. Akıllı saatiniz yoksa, akıllı telefonunuzun varsayılan özellikleri arasındaki hava durumu uygulamasını kullanabilirsiniz.
UV İndeksi Neden Önemlidir?
Dışarıya çıkmadan ultraviyole indeksi kontrol edilmelidir. Cilde temas eden UV ışınları, maruz kaldığınız zaman diliminde kalıcı hasarlar ortaya çıkarır. Ultraviyole ışınların etki düzeyi, günün bazı saatlerinde nispeten yüksektir. Dışarıya çıkacağınız saatlerin düşük riskli zaman aralıklarında bulunduğunu, indeks ölçümleriyle teyit etme imkanınız vardır. Ölçümler, yüksek miktarda UV’nin aktif olduğu zamanları tespit etmenizi sağlar. Cildinizi zararlı ışınlardan korumanız kolaylaşır.
Zararlı Güneş Işınları Vücutta Hangi Etkilere Yol Açar?
Güneşin zararlı ışınları cilt üzerinde ciddi reaksiyonlara sebep olur. Zamanla ilerleyen cilt problemlerinin birçok komplikasyon geliştirmesi mümkündür. Özellikle yaz ve bahar ayları, UV ışınlarının etkin olduğu dönemlerdir. Yaklaşık 30 yıldır kullanılan indeks ölçümlerinden faydalanmazsanız, yoğun ultraviyoleye maruz kalınabilecek zamanları dışarıda geçirme riskiniz bulunur. Cildinize temas eden zararlı ışınların yol açacağı etkiler şöyledir:
- Gözenek yapısı bozulan cilt, lekelenir ve yağlanır.
- Derideki nem miktarı orantısız şekilde düşer veya artar. Nem seviyesindeki ani değişimler cilt kuruluğuna, döküntüye, kaşıntıya, kızarıklığa, akneye ve iltihaplı yaralara sebep olabilir.
- UV ışınları, radyasyon etkisi yaratarak gözün kornea tabakasını bozar. Gözün iç tabakasını koruyan ve ışıkları kırıp retinaya yansıtan korneanın işlevi azalırsa katarakt problemi yaşanabilir. Katarakt, göz bebeğinde bulanıklığa sebep olarak zamanla görme yetisini azaltan ciddi bir hastalıktır.
- UV ışınlarının zararları arasında en önemlisi, kansere yol açmasıdır. Deride aktif olan DNA ve RNA yapılarını parçalayan ultraviyole ışınları, cilt hücrelerinde tümörleşmeye sebep olur. UV’nin yoğun olduğu saatlerde dışarıya çıkmanın uzun vadeli bir sonucudur.
- Zararlı ışınlar, deriyle beraber saç tellerinin de sağlığını bozar. Parlaklığını kaybederek matlaşan saç telleri kurur veya çok yağlanır.
UV İndeksi Kaç Olmalıdır?
Cilt, saç ve göz sağlığınız için UV indeksi düşükken dışarıya çıkmanız gerekir. Ölçüm değerleri 0 – 10 arasında değişen ultraviyole ışınları 0 – 3 aralığındaysa risk yoktur. 3 – 5 orta, 5 – 8 yüksek, 8 ve üstü riskli aralıklardır.
UV Işınları Telefona Zarar Verir Mi?
UV sebebiyle telefonların patlayabileceği söylenir fakat bu probleme yol açan, yüksek sıcaklıktır. Hava sıcaklığı ile UV yoğunluğu arasında paralellik bulunur. Havanın en sıcak olduğu saatler, güneş ışınlarının yeryüzüne en çok ulaştığı saatlerdir.
Güneş ışınları, zararlı ve zararsız ışınlardan meydana gelir. Bozuk veya eski bataryaların sıcaktan dolayı patlayabildiği saatlerde UV oranı da yüksektir. Fakat patlamanın sebebi UV ışınları sayılmaz. Hatta telefonları temizlemek için ultraviyole ışın yayan cihazlar bile üretilmektedir.