Yazı İçeriğinde Bulunanlar
Dinozorlar nasıl yok oldu? Sorusuna cevaben birçok teori bulunmaktadır. Bu içeriğimizde dinozorların nesillerinin tükenmesi üzerine bilimsel araştırmalar sonrasında elde edilen sonuçları kaleme alacağı.
Dinozorların Yok Olması
Dinozorlar hakkında en çok merak edilen nesli tükenmiş canlılardan biridir ve pek çok çeşitlerinin olduğu bulunan kalıntılar ile kanıtlanmıştır. Haklarında merak edilen sorulardan biri de dinozorlar nasıl yok oldu, şeklindedir.
Amerika Birleşik Devletleri’nde yer alan üniversitelerden biri olan Yale Üniversitesi’nde bir grup bilim insanının yaptığı dinozorlar hakkındaki çalışma neden çok kısa bir sürede yok olduklarını araştırdıklarında genel kanının aksine bir sonuç elde etmişlerdir.
Genel kanı dinozorların yanardağlar tarafından çıkan volkanik faaliyetler sonucunda öldüğü şeklinde idi. Ancak Yale Üniversitesi’ndeki çalışmalar bunun nedeninin 66 milyon sene önce Dünya’ya çarpan devasa büyüklükte bir göktaşı olduğunu tespit etti. Bu sonuca varan bilim insanlarının uzmanlık alanı paleo-iklim şeklindedir.
Dinozorlar
Dinozorlar bundan yaklaşık olarak 232 milyon sene önce Trivas devrinin son dönemi olan Ladinyan zamanında Arkozorlardan evrilmiş ve farklılaşmış olan canlı türüdür. Dinozorlar hakkında bugün sahip olduğumuz bilgiler halen daha çok kısıtlı biçimdedir. İnceleme yapılırken uzun kol kemiği humerus adlı bölüm üzerinde deltopektoral aralık eksikliği sayesinde incelenip ayrıştırılmaktadırlar.
Tarihte bilinen ilk dinozorlar boyları bir metre ile iki metre arasında olan ve iki ayağının üzerinde dik duran canlılardır. Kendilerine özgü olan bipedal (iyi ayak üzerinde) yürüme ve kalça hareketi yapma gibi özelliklerinin yanı sıra etçil olan canlılardır.
Bugüne kadar bulunan tüm dinozorların henüz kafa taslarına dair kalıntılar bulunamadığı için kafa yapıları temsili olarak belirlenmektedir. Kafa tası kısmı dışında kalan vücut bölümleri ise tam olarak bulunabilmiştir. Ancak bunların da eksik olduğu kemikler vardır.
Tespit edilen dinozor türlerinden ilki 230 milyon yıl öncesine ait olan Spondylosoma’dır. Bunu Saurischia ve Saturnalia takip eder. Ardından Herrerasaurus, Staurikosaurus, Eoraptor ve Alwalkeria bulunmuştur. Bunların dışında kalan dinozorlar çoğunlukla sürüngene benzer yapıya sahiptir.
Dinozorlar hakkında edinilen bilgilerden biri de bazılarının etçil bazılarının otçul ve bazılarının uçabilme yeteneğinin olduğudur. En temelde sınıflandırılmaları:
- Kertenkele kalçalı olan dinozorlar
- Kuş kalçalı olan dinozorlar şeklindedir. Bundan sonra çok geniş bir şema oluşturulmuştur.
Haklarında bilinen en temel bilgiler şu şekilde sıralanabilir:
- Çevrelerine çok iyi biçimde adapte olmuşlardır.
- Su geçirmez ve tüyle kaplı derileri bulunmaktadır.
- Yumurtaları oldukça sert bir kabuk yapısına sahip olduğu için yavru ölüm oranı oldukça düşüktü.
- Bazı dinozorlar etçil bazıları ise otçul yapıda oldukları için besin konusunda bir sorun çekilmedi.
- Yaşadıkları dönem içerisinde yaşayan diğer hayvanlardan daha kolay bir şekilde yürüme yeteneklerinin olması sayesinde onlardan daha hızlı kaçarak yaşama şanslarını arttırabildiler.
- Yaşadıkları dönemin en güçlü hayvanları olmaları nedeni ile yeryüzünde en çok bulunan tür ve en dayanıklı tür niteliğinde idiler.
Dinozorların Nesli Nasıl Tükendi?
Dinozorlar nasıl yok oldu, sorusunu dinozorların nesli nasıl tükendi şeklinde de sorgulamak mümkündür.
Yale Üniversitesi tarafından yapılan araştırma öncesinde bilim insanları Hindistan ülkesinin toprakları içerisinde yer alan Deccan Traps adlı bölgedeki çok sayıda bulunan aktif volkanların patlamalarından kaynaklı olarak dinozorların neslinin tükendiğine inanmaktaydı. Halen daha bu varsayımı savunan bilim insanları varlığını sürdürmektedir.
Ancak Yale Üniversitesi’nde yapılan çalışmalar Dünya’ya yaklaşık olarak 66 milyon sene önce çok büyük bir asteroidin (göktaşının) düşerek devasa bir çarpışmanın olmasının ardından dinozor neslinin yok olduğu şeklinde bir tespit yapmışlardır.
Çalışmada Tespit Edilenler
Araştırmacılar yapılan çalışmalarda volkanik patlamaların devasa gaz çıkışına neden olduğunu belirledikten sonra bunu zaman tespiti için kullandılar. Bu durumun küresel sıcaklığı değiştirdiğini ve deniz fosillerinden yapılan karbon testi ile iklimin dinozorların nesline olan etkisini araştırdılar.
Göktaşı Dünya’ya çarpmadan önce atmosferdeki karbondioksit gazının artmış olduğunu tespit ettiler. Havadaki bu gaz değişiminin nedeni volkanik faaliyetlerinin yoğunluğundan kaynaklandığını belirttiler.
Ancak kütlesel ölümlere neden olan etki volkanik faaliyetlerden kaynaklanmamıştı. Bu durumun tek nedeni olarak araştırma sonucunda dinozorları yok eden şeyin 10 km kadar çapı olan devasa büyüklükte bir göktaşının hızının saniyede 25 km hız ile atmosfere girip şuan günümüzde yapılmış hiçbir nükleer silahın olmadığı kadar güçlü bir biçimde tüm dinozorları öldürdüğü belirtildi.
Benzer şekilde bu çalışma öncesinde arkeologlar Meksika’da yer alan Yucatan Yarımadası’nda oldukça eski bir göktaşı krateri tespit etmişlerdi ve toprağı analiz ettiklerinde bu çarpmanın Dünya nüfusunun %75’nden daha çoğunu yok ettiğini belirtmişlerdi.