Yazı İçeriğinde Bulunanlar
Demokritos, Yunan felsefesinin önemli simalarından ve “Modern Bilimin Babası” olarak kabul edilen filozoftur.
Demokritos Hakkında Bilgi
Evreni keşfetmek ve onun hakkında bilgiye ulaşmak sonsuz bir yolculuktur. Bu yolculuk sırasında çok sayıda filozof ve bilim insanı evrenle ilgili fikirleri ile bilimsel çalışmaların temellerini oluşturmuştur.
İçinde yaşadığı yüzyıldan asırlar sonrasına seslenen Demokritos, ortaya attığı evren teorisi ile insanlığın binlerce yıllık evreni keşfetme sürecinde önemli bir katkı sağlamıştır.
Genel olarak tipik bir Yunan filozofu ya da Sokrates öncesindeki doğa filozoflarından biri olarak görülür. Fakat çağdaşı filozoflarla mukayese edildiğinde bir filozof olmaktan çok gerçek bir bilim insanı olarak görülmesi gerekir.
Demokritos’un Yaşamı – Hayatı
Demokritos’un kesin doğum tarihi ve hayatı hakkında bilgiler tartışmaya açıktır. Birçok güvenilir kaynak O’nun M.Ö 460’da Yunanistan’ın Trakya eyaletinde bulunan Abdera eyaletinde doğduğunu iddia eder. Ancak bazı kaynaklar da ise günümüz Türkiye sınırları içerisinde bulunan Milet’te M.Ö 490’lı yıllarda doğduğunu ileri sürmektedir.
Demokritos, birçok Yunan filozofu gibi soylu bir aile mensubudur. Babasının ölümünün ardından yüklü bir servete sahip olmuştur. Bu serveti farklı ülkelere seyahat etmek için kullanmıştır.
Bilgiye aç zihnini doyurmak için o dönem bilinen Dünya’nın bütün kentlerini dolaştığı rivayet edilir. Kaleme aldığı eserlerinde yer alan bilgilere göre Babil ve günümüzde Sudan sınırlarında bulunan Meroe şehirlerine seyahat ettiği düşünülmektedir.
Dünya’nın farklı bölgelerini ziyaret ettikten sonra ise Yunanistan’ı gezip kültürü hakkında daha fazla bilgi edindiği söylenir. Ayrıca bu sırada dönemin önemli Yunan filozofları ile tanışarak fikir alışverişi yaptığı da yaşamına dair ortaya atılan iddialar arasındadır. Ayrıca sahip olduğu serveti sayesinde geniş bir kütüphane oluşturmuştur.
Demokritos seyahatlerini tamamladıktan sonra doğa bilimlerine yönelmiştir. Fikirleri üzerinde en büyük etkiye Miletli Leukippos’un sahip olduğu söylenir. Ayrıca sadece bununla kalmayıp Demokritos’un akıl hocası olduğu bilinir.
Demokritos ileri yıllarda geliştirdiği teorilerini de ilk onunla paylaşmıştır. Her ne kadar su götürür bir iddia olsa da Sokrates ve Hipokrat ile tanıştığı da iddia edilmektedir. Ayrıca Mısırlı matematikçilerden ders alıp Asur’da Keldani büyücüleri ile tanıştığı da söylenir.
Demokritos’un kişiliği ile ilgili çok sayıda (birçoğunun doğruluğu hala kanıtlanamamış) görüş ve efsane vardır. Bunlardan elde edilen bilgilerin çoğunda alçakgönüllü ve sade bir kişiliğe sahip olduğu vurgulanmıştır. Aynı zamanda çok fazla çalıştığı da bu bilgiler arasında yer alır.
Hatta doğruluğu kanıtlanamayan bazı kaynaklarda dünyevi işlerin dikkatini dağıtmaması ve daha az meşgul olmak için bilerek kendini kör ettiği iddia edilmektedir. Tüm bunların yanı sıra mizah anlayışı ve gülmesi nedeniyle “Gülen Filozof” gibi mahlasları olduğu da söylenmektedir.
Demokritos Varlık Felsefesi ve Atom
Demokritos’un fiziksel ve kozmolojik hipotezleri aslında akıl hocası Leukippos’un fikirlerinin daha ayrıntılı ve sitematize edilmiş halidir. Ayrıca her ikisi de materyalist gelenekte yer almıştır. Ayrıca ait olduğu felsefi gelenek içerisinde teleolojik bir yaklaşıma sahiptir.
Demokritos yeryüzü ve gökyüzü arasında bağlantı olduğunu savunmuştur. İnsanın başlı başına küçük bir evren olduğu fikrine sahiptir. O’na göre insan-doğa-evren bir bütündür. Üçü arasındaki karmaşık ve karşılıklı ilişki de ise en küçük parçanın atom olduğunu ifade etmiştir. Bunun ardından ise varlığın atomlardan oluştuğu fikrine ulaşmıştır.
Fakat varlık tamamen atomlardan oluşsaydı bir maddenin parçalanması ya da daha basit bir tabirle bir ekmeğin, sebzenin ya da meyvenin kesilmesi mümkün olmazdı. Bu nedenle atomlar kadar varlığın, atomun hareketini sağlayan boşluklardan oluştuğu sonucuna ulaşmıştır. Böylelikle atom kelimesini ilk kullanan filozof olmasının yanı sıra atom teorilerinin de başlangıcı olmuştur.
Demokritos’a Göre Atomun Özellikleri
Demokritos’a ait ilk atom modeline göre atomun genel özellikler, şu şekildedir:
- Maddenin parçalarına ayrılması sonucu ortaya çıkan en küçük taneciklerdir.
- Tek tür atom vardır. Bu nedenle evrendeki tüm maddeler aynı atom türü tarafından meydana getirilir. Farklılığı oluşturan şey atom sayısı ve atomların dizilişidir.
- Atomun görülmesi ve bundan dolayı parçalanması mümkün değildir.
- Atomun varlığı ezelidir. Aynı şekilde kadim geçmişten geleceğe kadar hareket halindedir.
- Evrende katı halde bulunur, sonsuzdur ve canlı değillerdir.
- Atomların hareket etmesini sağlayan aralarındaki boşluktur. Ancak içerlerinde boşluk yoktur.
Demokritos’un atomlar hakkında asırlar öncesinde insanlığa sunduğu bu bilgiler günümüzde modern atom teorilerinin temel olarak kabul edilir. Demokritos’un atom teorisi, başkaları tarafından dokunulmayan modern bilimin kapısını aralamış ve bu nedenle “modern bilimin babası” unvanını kazanmıştır.
İdea kategorimizde yayınlanan diğer içeriklerimizi de keşfettiniz mi?